Banyak negara mempunyai program
perlindungan sosial untuk meringankan beban rakyat, terutama kumpulan
berpendapatan rendah dan sederhana. Antara contoh program perlindungan sosial
ialah pemberian tunai, penetapan harga siling barangan keperluan serta subsidi
minyak, elektrik, kesihatan dan pendidikan.
Di Malaysia, subsidi telah menjadi
sebahagian daripada ekonomi negara sejak berpuluh tahun sehingga rakyat
sentiasa berharap kerajaan terus menyediakannya. Ini kerana rakyat terlalu
biasa dengan perkhidmatan dan barangan bersubsidi seolah-olah ia menjadi hak
mereka yang tidak boleh dipisahkan.
Berikutan usaha kerajaan untuk membetulkan
kedudukan kewangan negara dengan mengimbangi hasil dan perbelanjaan, timbul
gesaan agar sistem subsidi yang diamalkan sekarang diubah. Salah satu cadangan
pembaharuan utama ialah menggantikan mekanisme subsidi pukal yang memberi
manfaat kepada semua, termasuk golongan berpendapatan tinggi kepada satu kaedah
lebih fokus kepada keperluan golongan yang memerlukan bantuan.
Kerajaan telah lama memberi subsidi kepada
barangan dan perkhidmatan asas bagi mengurangkan beban rakyat. Antaranya ialah
subsidi beras, tepung, minyak masak, ayam dan telur, elektrik, petrol, diesel,
gas memasak, penjagaan kesihatan dan pendidikan.
Bagaimanapun, subsidi tidak menjadikan kos
barangan lebih murah. Apa yang berlaku ialah pengguna hanya membayar sebahagian
kecil daripada kos membeli barangan terbabit, manakala selebihnya ditanggung
kerajaan. Bahagian ditanggung kerajaan itulah yang disebut sebagai subsidi.
Di sinilah masalahnya. Selepas bertahun,
kos tanggungan subsidi, termasuk bantuan sosial, semakin meningkat. Pada 2008,
kos subsidi berjumlah RM35.2 bilion. Pada tahun 2022, ia meningkat kepada
RM67.4 bilion, peningkatan hampir dua kali ganda.
Jumlah subsidi pada 2022 menyumbang hampir
4 peratus kepada Keluaran Dalam Negara Kasar (KDNK) Malaysia – iaitu jumlah
nilai barangan dan perkhidmatan yang dihasilkan, dan merupakan hampir 23
peratus daripada perbelanjaan mengurus kerajaan.
Dalam kata lain, hampir satu perempat
perbelanjaan mengurus kerajaan digunakan untuk memberi subsidi, bukannya kepada
perkara yang mungkin lebih produktif untuk negara.
Dari sudut lain, hampir satu-pertiga
daripada jumlah hasil kerajaan pada 2022 yang berjumlah RM234 bilion digunakan
untuk subsidi. Ini bermakna, bagi setiap ringgit yang dikutip kerajaan, 30 sen
disalurkan kepada subsidi.
Perbelanjaan subsidi yang diunjurkan
Kerajaan untuk 2023 adalah sebanyak RM58.6 billion. Walaupun lebih rendah
berbanding peruntukan 2022, jumlahnya masih besar dan tidak seharusnya kekal
begitu.
Kerajaan memberi subsidi kepada banyak
barangan dan perkhidmatan. Beras kita yang dijual pada harga RM2.60 sekilogram
adalah antara terendah di Asia Tenggara. Caj pesakit luar hospital kerajaan
hanya RM1. Pendidikan rendah dan menengah pula percuma. Kursus Sarjana Muda
Perubatan dan Sarjana Muda Pembedahan di Universiti Malaya hanya perlu bayar
RM14,990 untuk keseluruhan program – antara yang terendah di dunia - namun
harus diingat bahawa sebahagian daripada kos ini turut disubsidi oleh kerajaan.
Malah, hampir keseluruhan bidang pendidikan
diberi subsidi walaupun tidak dipanggil sedemikian. Bantuan diberi dalam bentuk
Rancangan Makanan Tambahan (RMT), Bantuan Makanan Asrama, Bantuan Makanan
Prasekolah, Skim Pinjaman Buku Teks, Bantuan Awal Persekolahan dan Biasiswa
Kecil Persekutuan.
Senarai barangan dan perkhidmatan
bersubsidi sebenarnya lebih panjang. Bagaimanapun, bahagian paling besar ialah
subsidi bahan api dan elektrik.
Dua sektor ini menyumbang RM60.6 bilion
atau lebih 90% daripada jumlah perbelanjaan subsidi pada 2022. Untuk bahan api
(diesel, petrol dan gas memasak) sahaja mencecah kira-kira RM50.8 bilion (77
peratus), manakala subsidi elektrik pula berjumlah RM9.8 bilion (14.8 peratus).
Di Malaysia, sebahagian subsidi, seperti
untuk bahan api, diberikan secara menyeluruh di mana semua orang tanpa mengira
latar belakang sosioekonomi mendapat manfaat.
Masalah subsidi pukal seperti ini ialah ia
menguntungkan mereka yang paling banyak menggunakannya. Parlimen baru-baru ini
diberitahu, kumpulan T20 mendapat lebih daripada sepatutnya dalam subsidi bahan
api. Mereka hanya 20 peratus daripada populasi tetapi menikmati 35 peratus
subsidi bahan api.
Ini kerana keluarga berada yang mempunyai
dua atau tiga kenderaan, akan menggunakan lebih banyak minyak berbanding
keluarga kurang mampu yang hanya memiliki sebuah motosikal.
Misalnya, dengan mengambil kira petrol RON
95 berharga RM2.05 seliter dengan kerajaan memberi subsidi RM1.50 seliter
daripada kos sebenar, bermakna penunggang motosikal daripada golongan
berpendapatan rendah yang menggunakan 100 liter sebulan hanya menikmati subsidi
RM150. Bagaimanapun, keluarga berada dengan dua hingga empat kereta yang
menggunakan 1,000 liter sebulan menikmati subsidi RM1,500.
Jadi, siapa sebenarnya mendapat manfaat
daripada subsidi ini? Siapa di antara dua pihak ini lebih layak mendapat
bantuan kerajaan? Satu masalah lagi ialah isu ketirisan. Berapa kerapkah kita
melihat media melaporkan kereta negara asing masuk ke Malaysia untuk mengisi
petrol RON 95? Ini kerana harga petrol di Malaysia jauh lebih murah berbanding
negara jiran.
Justeru, subsidi kita bukan saja tidak
berkesan malah ia turut memanfaatkan warga asing. Kita juga membaca berita
mengenai kes penyeludupan diesel dan gas memasak. Subsidi elektrik pun serupa.
Disebabkan harga sengaja dikekalkan rendah, kita tidak berjimat menggunakannya
sehingga melebihi keperluan atau membazir elektrik.
Sebagai contoh, penyaman udara dibuka
sepanjang hari. Bagi firma perniagaan pula, tiada sebab bagi mereka melabur
dalam peralatan cekap tenaga kerana harga elektrik murah. Namun, bagi tenaga
elektrik, kerajaan sudah mula melaksanakan subsidi bersasar dengan mengenakan
surcaj 10 sen setiap kWh kepada pengguna isi rumah domestik yang menggunakan
lebih daripada 1,500 kWh sebulan.
Sebenarnya banyak kaedah yang lebih
berkesan untuk meringankan beban rakyat. Satu contoh yang baik ialah pemberian
tunai. Apabila subsidi pukal yang tidak produktif dihapuskan, akan berlaku
penjimatan ketara dalam tabung kerajaan.
Sebahagian daripadanya boleh dikembalikan
kepada rakyat dalam bentuk pemberian tunai. Rakyat bebas menggunakannya
mengikut keperluan mereka, bukannya terhad kepada produk dan barangan terpilih
yang disubsidi oleh kerajaan.
Cara lain ialah melalui subsidi bersasar di
mana hanya kumpulan tertentu yang benar-benar memerlukan bantuan, dibenarkan
membeli pada harga subsidi.
Harus diingat, bagi melaksanakan subsidi
bersasar dengan berkesan, sistem dan infrastruktur sokongan perlu disediakan
untuk memastikan tiada penyalahgunaan. Sistem ini pula memerlukan
penyelenggaraan dan peningkatan berkala.
No comments:
Post a Comment